9 دلیل اصلی و مهم برای استفاده از عصای کوهنوردی

عدم استفاده از عصای کوهنوردی در پیمودن مسیرهای کوهستانی، با مضراتی همچون افزایش فشار وارده بر مفاصل و زانوها، عدم اعتماد به نفس و افزایش خستگی همراه است. باتوم کوهنوردی می‌تواند به حفظ تعادل بیشتر کمک کند و احتمال لیز خوردگی و آسیب دیدگی را کاهش دهد. در ادامه این مقاله به بررسی دلایل استفاده از عصای کوهنوردی و ویژگی‌های فنی این محصول پرداخته شده است.

اصلی ترین دلایل استفاده از باتوم کوهنوردی

یکی از تجهیزاتی که به همراه داشتن آن برای عبور به سلامت از مسیرهای کوهستانی ضرورت دارد، باتوم کوهنوردی است. فواید بسیار زیاد استفاده از این ابزار تخصصی موجب شده تا کوهنوردی با وجود آن ایمن‌تر شود. در این قسمت به معرفی مهم‌ترین دلایل استفاده از عصای کوهنوردی می‌پردازیم.

• در صعودهای زمستانه

کوهپیمایی در فصل زمستان شرایط سختی دارد. به همراه داشتن باتوم کوهنوردی در صعودهای سخت فصل زمستان به کوهنورد این امکان را می‌دهد تا با فرو کردن عصا درون برف، قبل از گام نهادن میزان ارتفاع و تراکم لایه‌های آن را بسنجید.

در صورتی که عمق برف کوهستان به بیشتر از یک متر برسد، کوهنوردی بدون استفاده از باتوم یک اقدام کاملاً فرسایشی است.

• در مسیرهای طولانی

مدت زمان پیمایش، در کوهنوردی‌های طولانی مدت افزایش پیدا می‌کند. استفاده نکردن از باتوم کوهنوردی در مسیرهای طولانی علاوه‌بر به حداکثر رساندن فشار بر زانوها به دلیل حمل طولانی کوله پشتی، تعادل کوهنورد را هم از بین می‌برد. در صعودهای زنجیره‌ای استفاده از باتوم موجب انتقال فشار وارده به بالاتنه شده و در نهایت احتمال آسیب دیدگی زانو و ماهیچه‌ها به نحوه چشمگیری کاهش می‌یابد.

• زمان حمل کوله پشتی سنگین

یکی از مهم‌ترین دلایل استفاده از باتوم کوهنوردی کمک به تقسیم وزن بار به شکل یکنواخت روی بدن است. این امر موجب به حداقل رساندن فشار وارد شده بر ساق پا، لگن، زانوها و پشت کمر می‌شود. هنگام حمل کوله پشتی سنگین و بالا رفتن از مسیرهای پرپیچ و خم و پر از شیب، باتوم کوهنوردی به حفظ تعادل کوهنورد کمک می‌کند. همچنین ریتم تنفس منظم‌تر خواهد شد و میزان استقامت و قدرت بدنی هم افزایش پیدا می‌کند.

• حرکت دست‌ها

مهم‌ترین عضو درگیری در کوهنوردی پا است. در این ورزش دست‌ها کمترین استفاده را دارند و همین موضوع گاهی منجر به باد کردن انگشتان دست در طولانی مدت می‌شود. استفاده از باتوم کوهنوردی با تحریک بیشتر دست‌ها گردش خون و عمل پمپاژ را در این اندام افزایش داده و از باد کردن انگشتان جلوگیری می‌کند.

• حفظ سرعت

گام برداشتن با عصای کوهنوردی سرعت شما را یکسان می‌کند. در مسافت‌های طولانی با ریتم منظم یک گام، یک باتوم قدم بردارید. تجربیات به دست آمده نشان می‌دهد داشتن یک ریتم ثابت و سرعت یکسان، نقش چشمگیری در کاهش خستگی دارد.

• مقابله با حیوانات وحشی

کوهستان بخشی از طبیعت است که به عنوان زیستگاه جانوران، حیوانات زیادی در آن زندگی می‌کنند. در کوهنوردی هم مانند سایر فعالیت‌هایی که در فضای باز انجام می‌شود، ارتباط مستقیمی با قلمرو جانداران خواهید داشت. بنابراین این امکان وجود دارد که در مسیرهای کوهستانی با حیوانات درنده و وحشی مواجه شوید.

در چنین شرایطی چرخاندن باتوم در بالای سر خود، می‌تواند هیبت شما را در نگاه حیوان بزرگتر جلوه دهد و سبب منصرف شدن آن از ادامه حمله شود. البته گاهی ممکن است ایجاد سر و صدا به کمک باتوم، از نزدیک شدن حیوان وحشی به شما جلوگیری کند.

• مقابله با پوشش گیاهی

افزایش ارتفاع گیاهان در فصل تابستان به ویژه در مناطق سرسبز شمال کشور، عبور از این مسیرها را مقداری دشوار می‌کند. در صورتی که این گیاهان به صورت توده‌ای و به هم پیوسته رشد کنند، عبور از آن‌ها می‌تواند ترسناک و خطرناک هم باشد. در این شرایط استفاده از یک باتوم کوهنوردی به شما کمک می‌کند تا در چنین مسیری با احتیاط بیشتر گام بردارید.

کنار زدن گیاهان و شاخ و برگ درخت‌ها و بوته‌ها مانع زخم و ساییدگی دستان شما خواهد شد. همچنین شما را از حضور حیواناتی که ممکن است در لابه‌لای گیاهان پنهان شده باشند آگاه می‌کند.

• کاربرد عصای کوهنوردی در کمپینگ

یکی از اصول مهم در ورزش کوهنوردی استفاده از تجهیزات کم حجم و سبک به منظور جلوگیری از افزایش بیش از حد وزن کوله پشتی است. یکی از بهترین راهکارها برای تحقق این هدف، استفاده از تجهیزاتی با کارایی‌های مختلف است. به عنوان مثال باتوم کوهنوردی علاوه‌بر کاربرد اصلی خود، به عنوان یک تیرک مناسب برای چادر هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی دیگر از ایده‌های به کار بردن باتوم کوهنوردی در کمپینگ، استفاده از آن برای ساخت برانکارد در شرایط اضطراری است.

• کنار گذاشتن مواد آزار دهنده

باتوم کوهنوردی یک وسیله کاربردی برای کنار زدن شاخ و برگ‌های مزاحمی است که در طول مسیر، عبور شما را سخت کرده‌اند. این محصول کاربردی در کنار زدن موانع کوچک و دفع حشرات آزاردهنده هم کارایی مفیدی دارد.

اجزاء مختلف باتوم کوهنوردی

باتوم کوهنوردی از اجزای مختلفی تشکیل شده است که در این قسمت به بررسی هر کدام از آن‌ها به طور جداگانه می‌پردازیم.

دسته باتوم

در قسمت بالایی باتوم دسته آن قرار می‌گیرد. هدف از طراحی این قسمت قرار گرفتن دست کوهنورد روی آن و کمک به حفظ تعادل و کنترل است. طراحی دسته به دو شکل عصایی و ساده انجام می‌شود. برخی از این دسته‌ها به منظور راحتی بیشتر حالتی قوس‌دار دارند. دسته باتوم از لیز خوردگی کوهنورد جلوگیری کرده و همچنین استفاده راحت‌تر از باتوم را امکان‌پذیر می‌کند. این دسته معمولاً از جنس لاستیک، چوب یا فوم تولید می‌شود.

بند حمایت

نوعی تسمه قابل تنظیم در قسمت بالایی دسته باتوم وجود دارد که با عبور دست کوهنورد از داخل آن به صورت ثابت و محکم در پشت مچ دست قرار می‌گیرد. بند حمایت موجب قرارگیری صحیح کف دست روی دسته باتوم می‌شود. همچنین از آسیب‌های احتمالی مانند لغزش جلوگیری می‌کند. تنظیم بند باتوم در دو جهت چپ و راست امکان‌پذیر است. این تسمه نوارهایی دارد که از تاول زدن دست در استفاده‌های طولانی جلوگیری می‌کند.

تنه اصلی

جنس بدنه اصلی باتوم ارتباط مستقیمی با وزن آن دارد. به همین دلیل عموماً برای تولید باتوم کوهنوردی از مواد اولیه سبک و مقاوم استفاده می‌شود. آلیاژ‌هایی از جنس آلومینیوم، کربن، فولاد و تیتانیوم از رایج‌ترین موادی هستند که در ساخت باتوم به کار می‌روند. هر کدام از این مواد خصوصیات منحصربه‌فردی دارند که استفاده از آن‌ها را در بدنه باتوم مناسب می‌کند. تنه اصلی باتوم به دو صورت تلسکوپی یا تاشو طراحی می‌شود. قسمت‌های مختلف بدنه قابلیت تنظیم ارتفاع داشته و تاشو یا کشویی هستند.

گل باتوم

قسمتی از باتوم که مانع فرو رفتن کامل بخش انتهایی در شن، گل و لای و برف می‌شود، گل باتوم نام دارد. این قسمت کاربردی از جنس پلاستیک ساخته می‌شود. برخی از باتوم‌ها علاوه‌بر گل باتوم، دارای گل یخ هم هستند. گل یخ از ورود ناگهانی عصا به درون اجسام سخت مانند سنگ، شکاف‌های یخی و صخره جلوگیری می‌کند.

سازوکار قفل در باتوم

تنظیم اندازه باتوم به کمک این بخش صورت می‌پذیرد. برای تغییر اندازه باتوم می‌توان از سه روش ضامنی، کلیپسی و چرخشی استفاده کرد. در روش ضامنی تغییر ارتفاع باتوم از طریق ضامنی که روی دسته قرار دارد انجام می‌شود. روش کلیپسی ساده‌تر از روش قبل بوده و تنها کافیست کلیپسی که روی بدنه قرار گرفته است را باز و بسته کنید. در روش چرخشی، چرخاندن باتوم به سمت راست موجب بسته شدن و چرخاندن آن به سمت چپ سبب باز شدن عصا می‌شود.

محافظ سخمه

به قسمت انتهایی باتوم که نوعی فولاد نوک تیز است سخمه گفته می‌شود. در صورت استفاده نکردن از باتوم و قرار دادن آن درون کوله پشتی، بستن محافظ پلاستیکی سخمه را فراموش نکنید. در غیر این صورت ممکن است شاهد آسیب دیدن کوله پشتی و پاره شدن آن باشید.

جمع‌بندی

استفاده از باتوم کوهنوردی نه تنها به کاهش فشار وارده بر بدن و افزایش ایمنی در مسیرهای کوهستانی کمک می‌کند، بلکه به بهبود عملکرد کوهنوردان در شرایط مختلف طبیعی و فصلی نیز می‌افزاید. این ابزار، با توجه به طراحی فنی و اجزای متنوع خود، فراتر از یک وسیله کمکی ساده، به یک همراه ضروری و چندمنظوره در کوهپیمایی تبدیل شده است. بنابراین، توصیه می‌شود کوهنوردان برای حفظ سلامتی و افزایش کارایی خود در طبیعت، همواره از باتوم کوهنوردی به عنوان بخشی از تجهیزات اصلی خود استفاده کنند.